Czy masz czasem tak, że zaczynasz wykonywanie jakieś zadania i nagle zniechęcona porzucasz je w połowie? Albo dokładnie wiesz co powinnaś zrobić, ale z jakiegoś niewytłumaczalnego powodu „zacinasz się” i nie możesz się za to zabrać?
Albo czy łapiesz się czasem na tym, że zbyt długo rozmyślasz nad jakąś sprawą do załatwienia zamiast ją po prostu zrobić?
Dwie rzeczy powodują, że nie możemy zakończyć rozpoczętych zadań:
– prokrastynacja, czyli odkładania spraw na później oraz
– nadmierne myślenie, zastanawianie się nad czymś (z ang. overthinking)
W Harvard Business Review jakiś czas temu ukazał się artykuł, który mówił o tym, że 95% ludzi przyznaje się do prokrastynacji, czyli odkładania spraw na później, a pozostałe 5% ludzi zapewne kłamie kiedy się do niej nie przyznaje. Artykuł przytacza badania Tima Pychyl (Solving Procrastination Puzzle) w których Pychyl wskazuje na 7 powodów, dla których odkładamy zadania na później.
Według niego odkładamy na później te zadania, które są:
- Nudne
- Frustrujące
- Trudne
- Niejasne
- Nie mają struktury lub planu
- Wykonywanie ich nie sprawia nam przyjemności
- Nie mają osobistego znaczenia dla nas
Prokrastynacja, czyli odkładanie rzeczy na później ma niewiele wspólnego z logiką. Jest ona wynikiem zmuszenia racjonalnej, rozsądnej części naszego mózgu, czyli kory przedczołowej do poddania się na chwilę emocjonalnej części naszego mózgu, czyli układowi limbicznemu. Poddanie się emocjom wyzwala w nas nasz brak wiary w siebie, we własne siły.
Nie odkładamy na później rzeczy znanych, w których czujemy się dobrze jak jazda samochodem, branie prysznica, czy mycie zębów, ale kiedy do zrobienia pozostaje coś w czym nie czujemy się dobrze, wtedy włączają się emocje się u 95% z nas i powodują nadmierne zastanawianie się i prokrastynację.
Możemy się nauczyć kilku technik „wyłączania” lub ograniczania prokrastynacji, ale jeśli nie dowiemy się co jest przyczyną naszego braku wiary we własne możliwości to prokrastynacja powróci.
Jeśli obecnie odkładasz na później jakieś sprawy, albo się do czegoś nie możesz zabrać spróbuj przyjrzeć się z którego z podanych powyżej powodów to się dzieje. I zapisz ten powód. Sprawdź, czy powodem tego jest nuda, frustracja, trudność, niejednoznaczność, brak struktury, brak przyjemności, brak osobistego znaczenia, a kiedy to ustalisz odwróć powód prokrastynacji.
Jeśli Twoim powodem jest nudne zadanie do wykonania, spróbuj sprawić, aby stało się bardziej atrakcyjne, np. napisanie nudnego raportu zamień w grę, wprowadź nagrody za napisanie jednej strony czy dwóch. Ustal, ile słów napiszesz np. w ciągu np.: 20 min. Jeśli jakieś projekt w pracy wydaje się niemożliwy do realizacji , bo jest zbyt ogólny, to znaczy, że brakuje mu struktury lub planu. Jeśli podzielisz go na etapy i spisz czynności, które musisz wykonać by go ukończyć, nadasz mu strukturę i od razu poczujesz, że możesz go wykonać. Jeśli Twoje zadanie wydaje ci za ambitne, za trudne do zrobienia, znajdź w nim coś co jest dla Ciebie łatwe do wykonania i zacznij od tego.
Jest jest rzecz, którą wciąż odkładasz na potem, sprawdź, która czynność budzi w Tobie największy opór i jaki jest poziom tego oporu, jeśli godzinny trening wydaje ci się za długi skróć go do 15 czy 30 min. Jeśli włożysz w zadanie mniej wysiłku Twój opór przed wykonaniem go również zmaleje.
Postaraj się rozpoczynać zadania. Rozpoczęte zadanie łatwiej jest kontynuować, kiedy pokonany wstępny opór. Badania pokazują, że pamiętamy lepiej o zadaniach rozpoczętych niż zakończonych, więc kiedy rozpoczniemy zadanie jest większa szansa, że będziesz chciała je dokończyć.
Sporządź listę kosztów prokrastynacji. Ta technika działa lepiej dla dużych projektów jak zmiana pracy czy rozpoczęcie biznesu. Sporządź listę rzeczy, które będą miały negatywny wpływ na Twoje finanse, życie rodzinne, zdrowie, zadowolenie z życia, jeśli dalej będzie odkładać swój projekt na później. Sprawdź czy odkładanie na później jest dla Ciebie opłacalne.
Jeśli w trakcie pracy łatwo się rozpraszasz odłącz się od urządzeń mobilnych, które odciągają cię od pracy. Nie zaglądaj do maili, social mediów, nie smsuj z rodziną czy znajomymi, zwłaszcza kiedy zmagasz się z zadaniami, które są dla ciebie niejasne lub nie mają planu. Kiedy zauważysz, że zamiast pracować używasz telefonu czy innych rozpraszaczy – odłącz się. Włącz jedną z aplikacji, która blokuje dostęp do rozpraszaczy. To może wydawać się drastycznym rozwiązaniem, ale jest skuteczne w kończeniu zadań.
Istnieją sprawdzone sposoby na walkę z prokrastynacją tak aby nie przeszkadzała ci w rozpoczynaniu czy kończeniu zadań. Najpierw jednak musisz zauważyć, że odkładasz rzeczy na później, potem zapytać siebie z czego to wynika, oraz która z 7 przyczyn jest powodem „uruchomienia prokrastynacji” u Ciebie. Następnie zastosuj odpowiednią „technikę walki” i odwrócić swój powód prokrastynacji, a wtedy Twoje szanse na pokonanie prokrastynacji znacznie wzrosną.
